Dağıtım kanalları, bir ürünü tüketim zincirinin son bölümüne yani tüketiciye ulaştırmanın çeşitli yollarını ifade eder. Pazarlamanın, şirketler üzerindeki zorunlu gelişimi ve baskısı dağıtım kanallarının da bu yönde genişlemesine sebep oldu.
Bu yazımızda pazarlamada dağıtım kanallarına yakından bakıyoruz.
Dağıtım Kanalı Nedir?
Dağıtım kanalları, şirketlerin müşterilere ve son kullanıcılara ürün ve hizmet sunma yöntemleri olarak tanımlanabilir. Bazı işletmeler doğrudan müşterilerine satış yaparken, Diğerleri aracı olarak hizmet etmek için bir perakendeci veya toptancı kullanabilir. Şirketler ayrıca, ürünlerin müşteriye bu malları satan distribütörlere taşınmasını kolaylaştırmak için aracıları da kullanabilir.
Kanal Türleri:
Doğrudan kanal:
Genellikle tarım ürünlerinde veya AVON gibi şirketler tarafından kullanıcı ile doğrudan temas halinde olmayı önceleyen kanal türü.
Dolaylı kanal:
Tedarikçi ile kullanıcı/tüketici arasında aracılar vardır.
Pazarlamanın merkeze alındığı şirketlerde iki ana dağıtım kanalı mevcut: geleneksel kanal ve çevrim içi kanal.
Çevrim İçi Dağıtım Kanalları
Çevrim içi kanallar, internet üzerinden sağlanan e-ticaret kanallarıdır. Farklı sanal formatlarda ürün satmak için interneti kullanabilirsiniz. Gelecekte en yüksek büyüme izdüşümüne sahip kanal türü çevrim içi dağıtımdır. Amazon ve Alibaba gibi şirketler, ticaret ve dağıtım kanallarının kurallarını değiştirerek, lojistik süreçlerde ve maliyet yapılarında verimliliği önemli ölçüde artırmayı başarıyorlar.
Pazarlama dağıtım kanallarının kullanıldığı farklı e-ticaret biçimleri vardır. Bunlar:
- E-ticaret sitesi
- Pazaryeri mağazası,
- Sanal kuponlar şeklinde sıralanabilir.
E-ticaret Sitesi:
E-ticaret yoluyla fiziksel ürünler satmak için kullanılacak dijital platformlardan biri sanal mağazalardır. Bugün Wix veya GoDaddy’de olduğu gibi e-ticaret mağazanı kurup geliştirebileceğiniz birçok yardımcı girişim mevcut. E-ticaret sitesini dağıtım kanalı olarak kullanırken bir güvenlik sistemine, ödemelere ve lojistik süreçlerin geliştirilmesine ihtiyacınız olur.
Yine de maliyet azaltma; günde 24 saat, haftada yedi gün ve ürünleri dünyanın herhangi bir yerine satma olasılığı açısından büyük avantajlara sahip olması gözden kaçmamalı. Ayrıca, küçük bir e-ticaret sitesi olarak başlayıp zamanla diğer şirketlerle uyumlu hale gelebilirsiniz. Bu formatta bir iş kurmak için büyük miktarda paraya ihtiyaç duymazsınız.
Çevrim içi market sitelerini de bu grubun içinde anabiliriz. Özellikle pandemi sonrasında marketler, interneti bir satış kanalı olarak kullanmaya başladı. Böylece müşteri iletişimini de sanal ortama taşıyarak hem güvenli hem de çok kollu bir sisteme geçiş yapıldı.
Pazaryeri Mağazası:
Pazaryerlerinde mağaza açmak hem müşteri ile iletişim kurmak hem de bir nevi web sitesi olması itibariyle çok işler bir yöntemdir. Türkiye’de Trendyol, Hepsiburada gibi pazaryerlerinin dışında e-ihracat girişimleri için Aliexpress ve Amazon da iş geliştirme anlamında önemli kanallardır.
Pazaryerleri, e-ticaret ürünlerinin ve üreticilerinin tıpkı sanal bir alışveriş merkezi gibi bir arada bulunduğu sitelerdir. Örneğin Trendyol, günün istediğiniz anında, mekan fark etmeksizin istediğiniz ürünleri bulabileceğiniz dijital bir galeridir. Küresel anlamda en bilinen örneklerse Amazon, eBay ve Aliexpress diyebiliriz.
Pazaryeri mağazanız, herhangi bir kategorideki ürün çeşitliliğine katkıda bulunabilir. Aynı şekilde dikey veya niş pazar yerlerine geçebilir veya tüm platformlarda kendi nişinizi sunabilirsiniz. Bu platformlardaki mağazanızı sosyal ağlarda bir işletme hesabı açıp tanıtabilir, pazaryeri mağazanıza yönlendirme yapabilirsiniz.
Sanal Kuponlar: Kuponlar, tüketici tarafının ürün ve hizmetlerde özel indirimler almasını sağlayan kampanyalardır. Bir ürünü tanıtmak ve pazaryerlerinde öne çıkabilmek için yararlı pazarlama stratejilerinden sayılabilir. En büyük dezavantajı, yüksek aracılık maliyetleri ve düşük satış marjlarıdır. Bu nedenle dağıtım kanallarından reklama dahil edilerek kullanılır. Güzellik ürünleri, turizm, sağlık hizmetleri ve eğlence için idealdir.
Geleneksel Dağıtım Kanalları
Bu grupta, geleneksel kanallar ile modern kanalları ayıran fiziksel bir satın alma kanalı buluyoruz.
Geleneksel kanalda mahallenin mağazası, dükkanı ana temsilci pozisyonunda olur. Bu tür kanallar, sosyo-ekonomik ve daha düşük satın alma gücü ve hanehalkı gelir seviyelerine uygun olarak çeşitlenmektedir. Kategori altına aşağıdaki gibi iş türlerini yerleştirebiliriz:
- Bakkallar
- Eczaneler
- Kırtasiyeler
- Oyuncakçılar
- Kuaför ve güzellik salonları
Bakkallar ve marketler: Tüketicilere çeşitli markalardan, fiyatlardan ve stillerden çeşitli ürünler getirmeyi amaçlayan tek kuruluşlardır. Süpermarketler, son 5 yıl içinde büyük yol katedip kapsamlı bir büyüme biçimi sunmakta. Gücü, ürün çeşitliliğinden alan marketler ürün gösterimi ve promosyonlara odaklanır.
Pazarlama, satış noktasında alıcıların deneyimlerini geliştirmek için hazırlanan bir dizi eylem planı ve stratejisidir. Pazarlama dağıtım kanalları, tedarikçi ile üretici ve müşteri arasındaki ilişkiyi düzenlemek ve talebi artırmak için kullanılır. Dağıtım kanallarınızı tasarladıktan sonra pazarlama kampanyalarını başlatmaya başlayabilirsiniz
