Storytelling marketing ya da Türkçe adı ile hikaye anlatıcılığı pazarlaması, markaların kendi hikayelerini müşterilerine aktararak bilinirlik ve samimiyet kazanmasına denmektedir. Storytelling marketing bir nevi markaların dijital ortamda klasik reklamlardan kaçınarak kendi kimliklerini ortaya koymaları ve bir topluluk oluşturmalarıdır. Bu yöntem ile marka kar elde etmenin yanında belli bir duruş ve itibar da kazanır. Yazımızda storytelling marketing’in ne olduğu, türlerinin neler olduğu, nasıl yapılabileceği ve etkili örneklerine yer vereceğiz.
Storytelling marketing nedir?
Her şeyden önce hikayenin neden önemli olduğu konusuna odaklanmak, storytelling marketing’in anlaşılmasında etkili olacaktır. Hikayeler, tarihin her döneminde insanları bir araya getirmiş ve beraberlik duygularını güçlendirerek akıllarda kalıcı bir yer edinmiştir. Yani iyi bir hikaye, bir amaca hizmet eder ve belli bir topluluğu bir araya getirme gücünü elinde bulundurur.
Hikaye anlatıcılığı, tarihte her zaman var olmuştur. Hatta günümüzde de bir meslek olarak varlığını sürdürüyor. Filmler, reklamlar, sosyal medyada karşılaştığımız herhangi bir içerik veya youtube videoları bir hikaye anlatıcılığı örneğidir. Özellikle dijital ortamla beraber değişmeye başlayan reklam stratejilerinde en önemli ve en vurucu yöntemlerden biri hikaye anlatıcılığı oldu. Storytelling marketing olarak isimlendirilen bu alanda, markalar kendi hikayelerini anlatarak hedef kitleleri ile samimi bir iletişim kurarken dijital kimliklerini de ortaya koyuyorlar. Örnekler, paltformların yapısına ve iletilmek istenen mesaja göre değişiklik gösteriyor. Yani hikaye anlatmanın birden fazla yolu var.
Storytelling marketing türleri nelerdir?
Hikaye anlatmanın birden fazla yolu vardır; sözlü ya da yazılı bir hikaye yazmak, animasyon kullanmak, kameraya almak hatta sokak ortasında görsel olarak sergilemek (enstelasyon) de hikaye anlatmaya girer. Bu hikayelerin televizyon, internet, sosyal medya gibi mecralarda da gösterilmesi “transmedya storytelling” olarak adlandırılır ve markalar bu hikaye anlatıcılığı türünü çok fazla kullanır.
İnternetin gelişimi ile “data storytelling” kavramı devreye girdi. Farklı kanalları iç içe kullanmak yalnızca hikayenin gösterim aşamasını oluşturuyor. Ancak data storytelling, konusunu hedef kitlenin birleştiği konuyu belirleyerek buna göre bir yarar oluşturma çabasına giriyor. Data yani internet verilerini kullanarak belli bir hedef kitlenin sorununa çözüm bulmak ve bu hikaye etrafında insanları birleştirmek markalar için önemli bir fırsattır.
Data storytelling yani veri hikayeciliğine Hinges adlı bir tanışma uygulamasının oluşum amacı örnek verilebilir. Flörtleşme uygulamalarını kullanan ancak günün sonunda yine yalnız kalan, tanışma ve buluşma gibi değerleri tehdit eden uygulamalar nedeniyle mutlu olamayan kişilerin oluşturduğu bir topluluk olan Hinges, gerçek deneyimlerin önemini vurgulayarak toplumsal bir görevi de yerine getiriyorlar.
Televizyon kültürünün eskimesi ve dijitalin yaygınlaşması ile beraber markalar bildiğimiz ve alışık olduğumuz reklamları bırakmaya başladılar. Özellikle storytelling marketing de bu noktada öne çıkmaya başladı. Peki Storytelling marketing nasıl yapılmalıdır?
Hikayeci pazarlama nasıl yapılabilir?
Bilindik reklam anlayışı yerine markaların artık bir kimlik ve duruş sergilemeye başlamaları gerekiyor. Özellikle Z kuşağı, bir alışveriş yapmadan önce markanın geçmişine çok dikkat ediyor. Bu markanın kendi değerlerimne hitap etmesi ve oluşuma katkı sağlayarak bir parçası haline geldiğini hissetmek istiyor. Storytelling marketing de bu noktada devreye giriyor. Anlatılacak olan hikayenin nasıl olması gerekiyor?
Özgünlük
Hikaye anlatıcılığındaki en önemli unsur orijinalliktir. Orijinal olmak için ise fazla uzaklardan ilham aramak gerekmiyor. Markanın kendi hikayesi ile beraber hedef kitlenin ilgi alanları yol gösterici olacaktır. Örneğin, bir fincan üreticisi nasıl bir hikaye anlatabilir? Eğer eski bir firmaysa kendi geçmişine ışık tutan ve kahve kültürünün önemine dikkat çeken samimi bir hikaye çalışabilir. Burada hikayeyi izleyen ya da dinleyenlerde bir ortak duygu oluşturması önemlidir. Eğer böyle bir geçmiş yoksa, kahve tiryakilerine hitap edecek ortak nokta hikayeleri de oluşturabilirler.
Amaca hizmet
Sıkıcı, uzun ve abartılı hikayelerdense bir amaca hizmet eden hikaye daima akılda kalıcı olacaktır. İçerik, hedef kitle için gerçekten bir getirisi olduğunda meyvesini verir. İlgi çekici, eğlenceli ve hatırlatıcı özelliklere sahip olan bir hikayeyi öncelemek gerekir.
Marka kimliğine uyumluluk
Marka kimliği her şeydir. Anlatılacak hikayede kullanılacak dil, renkler, karakterler ve mesajın içeriği dahil neredeyse her şey marka kimliğine uyumlu olmalıdır. Burada bir yandan da hedef kitle analizi yapmak gerekiyor. Markanızın hedefindeki yaş ortalaması ne, hangi mecraları daha fazla kullanıyor ve kimleri takip ediyorlar? Bu soruların cevabı ile sunacağınız vaatlerin örtüşmesi hikayeyi başarıya ulaştıracaktır.
Storytelling marketing’in sunduğu avantajlar
Storytelling marketing yapan firmaların farklı farklı amaçları vardır. Bazı markalar sektöre girerken güçlü rakiplerine karşın hedef kitlenin desteğpini almak için hikaye anlatıcılığı yaparken, bazı büyük markalar da dijitale uyum sağlayabildiğini göstermek için bu pazarlama yöntemini tercih ediyor. Kar etme, hedef kitleyi genişletme, adını duyurma ya da itibar söz konusu olduğunda storytelling marketing kullanılabilir.
Örneğin Huggies adlı Kanadalı bebek bezinin ortaya çıkışında asıl amacı, o dönemde Kanada’da tüm hastanelerle anlaşması olan bebek bezi tekeline rakip olmaktı. Bunu yaparken de adı ile uyumlu bir kampanya başlattı. Yeni doğan bebeklerin bilimsel olarak kanıtlanan sarılma ihtiyacına vurgu yapan bir kampanya hazırlayan Huggies’in marka adı da “Kucaklar” anlamına geliyor. Yeni doğan bebeklerin güven hissi ile beraber bağışıklık fonksiyonlarının düzene girmesi için hem annelere sarılma konusunda bilinç sağlayan marka, kampanya ile birlikte hastanelerde ebeveynsiz kalan bebekler için de gönüllüler buldu. Marka, bu sosyal sorumluluk hareketi ile büyük bir üne ulaştı ve bugün pek çok ülkede ürünlerini satıyor.
Diğer bir hikaye anlatıcılığı örneği de Yumoş’tan. Kıyafet yumuşatıcı markası Yumoş, ürünlerinin yanında promosyon olarak kendi maskotu olan ayıcıkları kullanıyor. İnternette daha öncesinde popüler olan pencereden bakan ayıcık fotoğrafından ilham alan marka, Rumeli Caddesi’ndeki Tinçel Apartmanına onlarca ayıcık yerleştirdi. Pandemi döneminde sosyal medyada hızla yayılan bu enstalasyon çalışması büyük yankı uyandırdı. Apartmanı görmek için giden pek çok ziyaretçi markanın reklamını yapmış oldu. Yumoş markası, bu çalışma sonrasında ayıcıkları yetimhaneye bağışladığını duyurarak yeniden beğeni topladı.
